دوران بارداری برای هر مادری سخت، اما مقدس و شیرین است. دغدغه همه مادران به‌ویژه مادرانِ جوان و آنانی که تولد اولین کودک خود را تجربه می‌کنند، در ماه‌های آخر بارداری فرایند زایمان و وضع حمل است. برخی از مادران جوان ماه‌های آخر بارداری خود را با ترس بی‌مورد از زایمان و با ناراحتی و کابوس سپری می‌کنند.
دیری نمی‌پاید که رؤیای شیرین مادر شدن جای خود را به ترس‌های ناشی از خرافات و تلقین‌های بعضا غلط اطرافیان می‌دهد و دیگر زایمان نه آن ارتباط نزدیک و معنوی با خدا، بلکه رویدادی دلهره‌آور است که ترجیح می‌دهند در بی‌هوشی سپری شود. آمارها نشان می‌دهد که میزان کلی سزارین در غرب که در سال1980 به 25 درصد رسیده بود، با راهکارهای دولت‌ها بسیار کاهش یافته و هم اکنون در بعضی کشورها به کمتر از 10 درصد رسیده است. میانگین این آمار در غرب، هم اکنون چیزی نزدیک به 20 درصد است، حال آنکه در ایران این رقم به 35 درصد (60 درصد در شهرها و نزدیک به 100 درصد در بعضی از بیمارستان‌های خصوصی تهران) رسیده است. ۷۵ درصد سزارین‌هایی که در کشور ایران انجام شده، غیرضروری و به‌صورت انتخابی بوده است.
میزان سزارین در ایران بیش از ۳ برابر نرخ جهانی است. آمار بالای سزارین‌های غیرضروری در کشور ایران زنگ خطری برای متولیان بهداشت و درمان است و نشان می‌دهد که مادران، به‌ویژه مادران جوان به انجام مشاوره‌های دقیق برای آگاهی از عوارض زایمان سزارین نیاز دارند. به گفته محققان، افزایش نرخ زایمان سزارین به‌ویژه در سال‌های اخیر به عوامل گوناگونی بستگی داشته که ناآگاهی بیماران، محرک‌های مالی، ترجیح پزشکان و فلسفه آموزش و تمرین در پزشکی با نگرش پاتولوژیک نسبت به زایمان برخی از دلایل آن است.
ترس از زایمان
مینا دهلوی تولد اولین کودکش را انتظار می‌کشد. وی به قدری از زایمان می‌ترسد که ترجیح می‌دهد چند هفته زودتر زایمان سزارین کند. او از جمله کسانی است که زایمان سزارین انتخاب خود اوست، نه تجویز و پیشنهاد پزشک. استفاده از تجربه فردی که از انجام زایمان طبیعی رضایت نداشته باشد، می‌تواند عده بسیاری را به زایمان طبیعی بدبین کند. این یکی از بزرگ ترین دلایل کاهش آمار زایمان طبیعی در ایران است.
دکتر بدران لویی، متخصص زنان و زایمان در این باره می‌گوید:«ممکن است ترس از زایمان دلیل گرایش برخی از مادران جوان به زایمان سزارین باشد، اما این مسئله‌ای است که با آموزش و مشاوره پیش از وضع حمل، قابل حل است.» وی همچنین نقش رسانه‌ها را در فرهنگ‌سازی مهم دانسته و معتقد است:«رسانه‌های جمعی با آموزش صحیح و درست می‌توانند در گرایش مادران به زایمان طبیعی که سالم‌تر از زایمان سزارین بوده و نسبت به آن از عوارض کمتری برخوردار است، نقش مثبت و سازنده‌ای را ایفا کنند.
کاهش درد
حوریه صیدی، مادری است که هر 2 نوع زایمان را تجربه کرده است. وی به خاطر درد زایمان طبیعی، زایمان سزارین را انتخاب کرده است. وی درباره انتخابش می‌گوید:«از زایمان طبیعى فقط صحنه‌هاى جیغ و فریاد و دردى که مى‌کشی در خاطرم هست. واقعاً زایمان طبیعى مثل شکنجه است. با سزارین نه خودم اذیت مى‌شوم و درد مى‌کشم و نه اطرافیانم به زحمت مى‌افتند.
با پاى خودم به بیمارستان مى‌روم و مثل زایمان طبیعى به بچه هم فشار نمى‌آید.» اما به‌نظر می‌رسد کاهش درد زایمان دلیلی منطقی برای انتخاب زایمان سزارین نیست. دکتر پیروزبخت در این‌باره مى‌گوید: «آنچه این زنان جوان امروز به آن بى‌توجهند این است که هر دو زایمان سزارین و طبیعی با درد همراه است. در زایمان طبیعى این درد قبل از وضع حمل است و در سزارین درد بعد از زایمان به وجود مى‌آید که بسیار شدیدتر از درد زایمان طبیعى است. ضمن اینکه درد زایمان طبیعى چون متناوب است بین فواصل درد براى فرد امکان استراحت هست، اما درد زایمان سزارین این طور نیست و زمان زیادى باید بگذرد که اثر داروهاى بیهوشى، مصرف آنتى‌بیوتیک‌ها و... که روى شیردهى نیز مؤثر است، از بدن مادر خارج شود. در زایمان طبیعى خونریزى کمتر است.
احتمال عفونت و آمبولى کاهش مى‌یابد و نیاز نیست بیمار آنتى بیوتیک زیادى مصرف کند. بازگشت سریع عضلات بدن به فرم طبیعى، بازگشت سریع‌تر به محیط خانواده و شروع زندگى عادى و کاهش هزینه درمان از دیگر محاسن زایمان طبیعى است. زایمان طبیعى به نوزاد فرصت مى‌دهد خود را با محیط خارج از رحم تطبیق دهد.
در واقع انقباض‌هاى طبیعى رحم هنگام زایمان، سبب کنار آمدن تدریجى نوزاد با محیط خارج از رحم مى‌شود. می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین دلایل روی آوردن زنان باردار به سزارین، عدم‌استفاده از روش‌های بی‌دردی زایمان و همچنین برخورد بد با زنان باردار است. متأسفانه در بیمارستان با مادران باردار رابطه خوبی برقرار نمی‌شود و زنان باردار ممکن است ساعت‌ها درد را تحمل کنند. در حالی که مادرطی عمل سزارین بیهوش است و دردی حس نمی‌کند و پس از زایمان هم مادرانی که نوزاد خود را به‌صورت سزارین به دنیا آورده‌اند، حس بهتری دارند.
تجویز پزشک
زهره سرمدی مادری است که زایمان طبیعی را ترجیح می‌دهد. وی می‌گوید:«زایمان طبیعی انتخاب اول من است. اما با وجود مشکلاتی که برایم پیش آمد و دستور پزشکم، مجبور شدم سزارین را انتخاب کنم.» دکتر بدران لویی نیز معتقد است زایمان سزارین اگر درست و بجا استفاده شود، می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را تضمین کند. اما متأسفانه مسائل مالی نیز در افزایش آمار سزارین بی‌تاثیر نبوده است. بالا رفتن آمار عمل سزارین، نشان‌دهنده دو واقعیت تلخ در جامعه ایران است؛ نخست اینکه عده‌ای برای منافع مالی خود، حاضر هستند جان مادر و نوزادش را به خطر بیندازند و دوم اینکه سطح آگاهی جامعه در مسائل پزشکی، هنوز در حدی قرار نگرفته که بتواند معایب و مزایای شیوه علم نوین پزشکی را از یکدیگر تشخیص دهد.
افزایش آمار سزارین در جامعه توجه بیشتری را می‌طلبد. این در حالی است که در بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا، مادران را به زایمان طبیعی تشویق و ترغیب می‌کنند. زایمان طبیعی راحت‌تر، ارزان‌تر و بی‌خطرتر از سزارین است. درصد ابتلا به عفونت در بین مادران سزارین شده بیشتر از مادرانی است که زایمان طبیعی کرده اند.
ترویج زایمان طبیعی به جای سزارین فقط با بخشنامه و درگیری و زور و تنبیه حل نمی‌شود، بلکه باید موانع مختلف بر سر راه کاهش سزارین در کشور نظیر رفتارها و باورهای غلط، نبود امکانات برای انتخاب بهتر افراد و... برداشته شوند تا با ایجاد تسهیلات و امکانات مناسب برای همه زنان، تمامی مادران باردار بتوانند از زایمان‌های ایمن بدون درد استفاده کنند. نهادینه کردن روش‌های زایمان بدون درد، حضور همسر حین زایمان، تمرینات ریلکسیشن، انجام حرکات عضلانی و تنفسی خاص، صوت درمانی، عطردرمانی، هیپنوتیزم، استفاده از گاز «انتونکس»، زایمان در آب و انواع ماساژها می‌تواند بسیار مؤثر باشد. تولد کودک مهم‌ترین و زیباترین رویداد زندگی هر مادری است و زایمان، مقدس‌ترین فصل آن است. به‌راستی چگونه می‌توان آگاهانه خود را از چنین موهبتی محروم کرد.
